Ürdün’le ilgili bilmeniz gerekenler – Ürdün tarihi, gezilecek yerler, dikkat edilmesi gerekenler

Son güncelleme tarihi: 22 Aralık 2023

Ürdün’e 5 günlük bir tıpla gitmiş olsam da yalnızca turistik yerleri görmediğime, buranın beşerlerine, kültürüne, ömür stiline ve biraz da geçmişine dair birçok şey öğrendiğime inanıyorum. Ürdün pek çok nedenden dolayı görülesi bir ülke bence, mükemmel turistik yerleri ve Türkiye’ye yakınlığı bu nedenlerden yalnızca ikisi.

Bu yazıda hem Ürdün’de gördüğüm şeylerden, hem de kendi araştırmalarım sonucunda öğrendiklerimden bahsetmek istiyorum. Yazdıklarımın Ürdün’e gelmeyi düşünenler için yardımcı olmasını dilerim.

• Ürdün tarihi
• Ürdün’de gezmek
• Ürdün para birimi
• Ürdün bayrağı
• Ürdün’de gezilebilecek yerler
• Ürdün’de yemek

Kısa bir Ürdün tarihi

Diğer Ürdün yazılarımda bahsettiğim üzere Ürdün toprakları çok eski yıllardan beri beşerler tarafından mesken tutulmuş vaziyette. Ürdün derken Ürdün (Şeria) Nehri’nin doğusunda kalan kısımdan bahsediyorum. Bu nedenle İngilizce kaynaklarında Transjordan (Ürdün Irmağının ötesi) biçiminde isimlendiriliyor. Günümüzdeki Ürdün topraklarını oluşturan ve isimlerini bildiğimiz 3 krallık MÖ 1000 civarında serpilmiş: kuzeyde Ammonitler, ortada Moab, güneyde ise Edom Krallığı. Nebatiler bu bölgede MÖ 300 civarlarında denetimi alıp tahminen de bu topraklardaki en gelişmiş uygarlığı kurmuş, en kolayından Petra’yı bedene getirmişler. Sonra Roma İmparatorluğunun bir modülü haline gelip eriyerek kaybolmuşlar.

Roma ve takip eden Bizans periyodunda Hıristiyanlık bu topraklara gelmiş. Lakin İslam’ın ortaya çıkışının akabinde süratli bir biçimde İslam coğrafyasının bir kesimi olmuş. Emeviler, Abbasiler, Fatımiler, kısa süren ancak iz bırakan Eyyubiler’den sonra Kahire merkezli Memluk devletinin toprağı olmuş buralar. Yavuz Sultan Selim’in fetihleriyle birlikte Osmanlı Devleti’ne katılmış ve 1. Dünya Savaşı’nın sonuna dek resmi olarak Osmanlı toprağı olarak kalmaya devam etmiş.

Ürdün Kraliyet Ailesi

Ancak İngilizlerin, bilhassa Arabistanlı Lawrence’ın bölgedeki faaliyetleri ve Osmanlı’nın zayıflamasıyla buradaki Arap aşiretleri ayaklanarak Osmanlı’yı bölgeden çıkarmış. Sonrasında Mekke Buyruğu Şerif Hüseyin’in çocukları, İngilizlerin cetvelle hudutlarını çizdiği günümüzün Suudi Arabistan’ın öncülü olan Hicaz Buyrukluğu, Irak ve Ürdün’ün -ve kısa sürse de Suriye’nin- başına geçmiş. Ürdün’ün birinci buyruğu Abdullah olurken, günümüzün Ürdün Krallığının da atası olarak şu anki Ürdün idaresinin temellerini atmış. Tıpkı Filistin ve Irak üzere bir İngiliz mandası olan Ürdün buyrukluğu 1946’ya kadar bu biçimde varlığını sürdürmüş, sonra da İngilizlerden bağımsızlıklarını kazanmışlar. O günden beri de Ürdün Haşimi Krallığı ismiyle biliniyor ve kraliyet ailesi tarafından yönetiliyor. Haşimiler, bilindiği üzere Hz. Muhammed’in büyük dedesi Haşim’den ismini alan, peygamber soyundan gelen bir aile. Abdullah da, sonrasında gelen Ürdün hükümdarları da birebir soyu devam ettiriyor.

1. Abdullah‘ın 1951’de Kudüs’te suikaste kurban gitmesinin akabinde oğlu Talal tahta çıkmışsa da 1 yıl bile tahtta kalamamış, gerçekten şizofreni hastası olduğu için krallığı yönetim edebilecek durumda değilmiş. Hatta tahttan indirilmesinin akabinde ömrünün son 19 yılını İstanbul’da bir hudut hastalıkları kliniğinde geçirmiş, İstanbul’da ölmüş.

16 yaşındaki Talal’ın oğlu Hüseyin, genç yaşta 3. Ürdün hükümdarı olarak tahta çıkmış sonra. Güç bir coğrafyada yer alan ülkesini bir formda tam 47 yıl boyunca yönetim etmiş. Doğal kaynaklar bakımından yoksul ülkesini coğrafyadaki sayısız savaştan bir formda sağ salim çıkarabilmiş, halkının sıcak çatışmalardan uzak kalabilmesini sağlamış. Bence en büyük başarılarından biri de Ürdün’ün nispeten inançlı bir turist cenneti olmasını sağlaması, gerçekten onun devrinde Petra UNESCO Dünya Mirası listesine girip dünyanın en çok ziyaret edilen turistik noktalarından biri haline gelmiş, Wadi Rum onun zamanında dünyaca ünlü sinemaların platosu haline gelerek tanınmış.

1999’da Kral Hüseyin ölünce yerine şimdiki kral 2. Abdullah geçmiş. Annesi İngiliz olan Abdullah da babası üzere genel manada bir istikrar siyaseti yürüterek ülkesini yönetim etmeye çalışıyor. Şu anki veliaht prens ise oğlu Hüseyin, 1994 doğumlu ve çok kısa bir mühlet evvel çok güçlü bir Suudi iş beşerinin kızıyla evlendi.

Bu noktada biraz da Ürdün’de kraliyet ailesinin tesirine değinmek isterim. Ben halktan biriyle bu bahiste konuşma talihi yakalayamasam da öğrendiğim kadarıyla kraliyet, halk tarafından çoklukla destekleniyor. Bilemiyorum, tahminen kraliyet olmasa sonlarının Suriye, Lübnan ya da Irak üzere olacağını düşünüyor da olabilirler. Caddelerdeki elektrik direklerinin üzerinde, dükkanlarda, hatta meskenlerde bile Kral Hüseyin, Kral 2. Abdullah ve -müstakbel 2. Hüseyin- veliaht prensin fotoğraflarını görebilirsiniz. Kraliyet bunu ne kadar zorluyor, ne kadar istekli olarak yapılmış ondan emin olmamakla birlikte halk kraliyetin devamından yana üzere göründü bana.

Benim Ürdün’e gittiğim devirde veliaht prens Hüseyin şimdi birkaç hafta evvel evlenmişti. Bütün sokaklarda, binaların üzerinde, billboard’larda, aklınıza gelebilecek her türlü halka açık alanda veliahtla yeni eşi Rajwa Al-Saif’in fotoğrafları asılıydı, her yerde karşımıza çıkıyordu. Hatta kimi müzelerdeki ekranlarda düğün imajları döndürülmekteydi. Düğün anlaşıldığı kadarıyla halk tarafından büyük sevinçle karşılanmış, veliahtla eşi üzeri açık otomobilde halkı selamlarken epey kalabalık bir kitle toplanmış üzereydi. Yalnızca buna bakarak kraliyetin halk nezdinde büyük takviye gördüğünü yorumlamak tahminen kolaya kaçmak olur, lakin şurası kesin ki kraliyet kültü halkın her yerde karşısına çıkıyor.

Ürdün meşrutiyetle yönetiliyor. 1952’den beri ülkede bir meclis var, seçimler yapılıyor ve hükumetin başında başbakan bulunuyor. 130 vekilli mecliste Hıristiyanlara, Çerkez ve Çeçenlere, ayrıyeten bayanlara ayrılan kontenjanlar bulunuyor. 2020’deki seçimlerde 130 sandalyenin 118’i bağımsız adaylara gitmiş, bunların da birden fazla aşiret ağasıymış. Özetle kör topal da olsa bir seçim sistemi olduğu söylenebilir.

Demografi

Günümüzde Ürdün, 11 milyon nüfuslu bir Orta Doğu krallığı olarak varlığını devam ettiriyor. Özgün Ürdün halkı, ülke sonları içinde kalan ve yüzyıllardır orada yaşayan Arap aşiret ve toplulukların devamı aslında. Orjinal azınlık olarak yalnızca 19. yüzyılda Osmanlı eliyle bölgeye yerleştirilen Çerkez ve Çeçenler ile 1915’ten sonra gelen Ermeniler’den kelam edebiliriz. Bu topluluklar küçük sayılarda olsalar da hala varlıklarını sürdürüyorlar. Hatta Jerash’taki antik kenti gezerken bize eşlik eden açık ciltli ve Avrupai görünümlü müze rehberi, Çerkez kökenli olduğunu söylemişti. Lakin 1940’lardan itibaren öbür Arap ülkelerinden gelen ağır göçler, Ürdün’ü çok daha kozmopolit kılmış.

1940’larda başlayıp uzun yıllar devam eden çok ağır Filistinli göçü ülkenin demografik yapısını esaslı bir formda değiştirmiş, günümüzde en az 2 milyon Filistinli’nin Ürdün’de yaşadığı biliniyor. Natürel bu göçlerin kıymetli bir kısmı da Ürdün’ün Batı Şeria’yı 1950’de ilhak etmesi, buradaki Filistinlileri Ürdün vatandaşı yapması ve 1967’deki Altı Gün Savaşlarının akabinde bu toprakların İsrail’e kaybedilmesinin akabinde yaşanmış. Yıllar içinde çıkan diğer savaşlar sonucunda Lübnan ve Irak’tan da Ürdün’e önemli bir göç olmuş. Üstüne bir de 2011’de Suriye İç Savaşı’nın patlak vermesiyle bu sefer ağır Suriyeli akını gerçekleşmiş Ürdün’e. Her ne kadar ekonomik açıdan pek parlak bir ülke olmasa da en azından savaş yaşanmaması ve tıpkı lisanı konuşuyor olmaları, Ürdün’ü öbür Araplar için inançlı bir liman haline getiriyor anlaşılan.

Ama bütün bu topluluklar ortasında en çok Filistinliler, Ürdün’ün inkar edilemez bir modülü olmuş denebilir. Aslında çok uzun yıllardır Ürdün’de yaşadıkları için artık buranın yerlisi haline gelmişler. Hele mülteci kamplarında hayatlarını sürdürenleri saymazsak geri kalan Filistinliler’in değerli bir kısmı vatandaşlık almış ve Ürdün’e büyük ölçüde entegre olabilmişler. Sanat, siyaset, spor ve daha birçok alanda Filistin kökenliler kıymetli yerlere gelmişler. Hatta Kral 2. Abdullah’ın eşi Rania da bir Filistinli. Lakin son vakitlerde bilhassa Suriyelilerin sayısının önemli derecede artmasıyla Ürdün hükumeti -tıpkı Türkiye gibi- Suriyelileri ülkelerine geri gönderme ve yenilerine pürüz olma faaliyetlerini ağır olarak sürdürüyor.

Her ne kadar Yahudilik ve Hıristiyanlığın kutsal kimi yerleri burada olsa da, bir vakitler büsbütün Hıristiyan bir coğrafya olsa da günümüz Ürdün’ünde nüfusun çok çok büyük bir kısmı Müslüman. Kraliyet ailesinin resmi mezhebi Sünnilik. Öteki dinlere de belirli ölçülerde hayat alanı verilmiş vaziyette.

Ürdün’de gezmek ve turistlere olan bakış

Ürdün’e gidiş

Ürdün’e girerken vize almanıza gerek yok. 2009’da iki ülke ortasında imzalanan mutabakatla her türlü pasaport sahibi için vizeler kaldırılmıştı. Hasebiyle pasaportunuzu cebinize koyup direkt Amman’a giden bir uçağa atlayarak bu kenti ve bütün ülkeyi vizesiz görebilirsiniz.

Ürdün halkı genel manada turistlere karşı son derece ölçülü ve yardımsever. Sizi gören standart bir Ürdünlü, turist olduğunuzu anlayınca “Welcome to Jordan” (Ürdün’e hoşgeldiniz) diyor ekseriyetle. Halk çok üst düzey olmasa da bir ölçü İngilizce bilebiliyor, dükkan sahipleri ise çok kâfi düzeyde İngilizce konuşabiliyor bence.

Tabii bu misafirperverlik, turist kazıklama faaliyetlerinde bulunmadıkları manasına gelmiyor. Mısır kadar olmasa da satıcılar genelde yüksek fiyatlar söyleme eğiliminde, lakin pazarlık yaparak fiyatları indirebilmek çok mümkün.

Jordan Pass

Ürdün’de birçok kentte gezmeye niyetiniz varsa muhakkak Jordan Pass almayı düşünmelisiniz. Petra’nın da dahil olduğu 40’tan fazla turistik noktaya fiyatsız giriş sağlıyor bu kart. Kartın fiyatları de Petra’da geçireceğiniz gün sayısına nazaran değişiyor, tek günlük Petra ziyareti için Jordan Pass fiyatı 70 JOD. Aslında yalnızca Petra’ya giriş 50 Dinar olduğundan bu kartı almak mutlaka mantıklı. Bu kartla Amman Kalesi, Roma Tiyatrosu, Jerash Antik Kenti, Wadi Rum dahil olmak üzere tüm kıymetli noktalara fiyatsız girebilirsiniz.

Sokaklarda dolaşmak

Ürdün genel olarak gezme açısından inançlı bir ülke olarak kabul ediliyor. Silahlı yahut bombalı akınlar pek görülmüyor. Kentler ortası yollar da çok tehlike arz etmiyor. Tek yahut küme olarak bu açılardan tasa duymadan gezebilirsiniz.

Ancak elbette birtakım meseleler yaşanmıyor değil. Bilhassa Amman’da, kalabalık caddelerde birtakım taciz olayları yaşanabiliyor. Caddelerdeki kaldırımlar çok dar olduğu için kalabalık anlarda ilerlemek çok sıkıntı olabiliyor. Bazen yoldan yürümek, kaldırımda gitmekten daha süratli ve inançlı hissettirebiliyor. Amman merkezi kalabalık olsa da bilhassa kentin doruklarına çıkan yollar akşamları tenha ve tekinsiz olabiliyor.

Yollarda taksi bulabilmek mümkün, Uber uygulaması üzerinden de taksi çağırabilirsiniz.

Ürdün para birimi

Ürdün’de Ürdün Dinarı para ünitesi olarak kullanılmakta, kısaltması JOD. 1995’ten beri Amerikan Doları’na 1 JOD=1.41 USD oranıyla sabitlenen Ürdün Dinarı’nı Amman yahut öteki kentlerde bulabileceğiniz döviz ofislerinde az çok birebir oranlarla bozdurabilirsiniz. Bu da şu manaya geliyor, dolar yükseldikçe Ürdün seyahatiniz daha da kıymetli hale gelecektir.

Mekanların kıymetli bir kısmında kredi kartı kullanabilirsiniz, lakin Wadi Rum üzere merkezden uzak yerlerde yalnızca nakit geçerli olabiliyor. Nakitsiz gezmeyin derim.

Ürdün bayrağı

Ürdün bayrağı, Arap ülkelerinde görmeye alıştığımız formda siyah, beyaz, yeşil ve kırmızılı bir bayrak. Bu renklerin tarihî olarak manası var alışılmış, siyah Abbasileri, beyaz Emevileri, yeşil ise Fatımileri simgeliyor. Soldaki kırmızı üçgen ise ülkeyi yöneten Haşımilerin simgesi. Üçgenin içindeki 7 köşeli yıldız ise Fatiha Sûresi’nin yedi ayetini ve Amman’ın yedi doruğunu sembolize ediyor.

Ürdün’de gezilebilecek yerler

Ürdün son derece turistik bir ülke olarak kendini konumlandırabildiği için her yıl milyonlarca turist tarafından ziyaret ediliyor. Fakat bu şöhreti katiyetle boşuna değil, bilhassa Wadi Rum ve Petra üzere dünyanın rastgele bir yerinde benzerini bulması çok güç yerler dahil olmak üzere çok sayıda görülesi kent ve noktayı barındırıyor. Bu yerlerin kimileriyle ilgili detaylı yazılar yazdım, elimden geldiğince Ürdün’deki kıymetli noktaları süratlice tanıtmaya çalışayım.

Amman

Ülkenin başşehri, en kalabalık ve kozmopolit yeri olan Amman’da Orta Doğu başkentlerinden alışık olduğumuz bir kalabalık olsa da Kahire yahut Tahran kadar değil bence. Elbette bu kentlerin verdiği tadı veremese de kendine has engebeli coğrafyası ve tam bir Orta Doğu kentinde bulunduğunuzu kanıtlayacak cinsten görüntüleriyle Amman’a en az 2 gün ayırmanızı tavsiye ederim. Amman’da gördüğüm yerlere dair yazımı okumayı da unutmayın.

Madaba

Amman ile Meyyit Deniz ortasında yer alan bu küçük lakin tarihi kentte Ürdün’de görebileceğiniz en hoş mozaikler bulunuyor. Hele St. George Kilisesi’nde bulunan ve bir kısmı günümüze kadar gelebilmiş haritalı mozaiki kesinlikle görün. Bu harita-mozaikte kutsal toprakların kıymetli kentleri, bilhassa Kudüs epeyce ayrıntılı formda gösteriliyor. Irmaklarda yüzen balıklara, çölde ceylan kovalayan aslanlara kadar acayip ayrıntıların bulunduğu bu mozaik, katiyetle göreceğiniz en etkileyici mozaiklerden bir tanesi olacak. Burada diğer kilise ve arkeolojik alanlarda da hoş mozaikler bulunuyor, vaktiniz olursa buralara da gitmeye çalışın.

Ölü Deniz

Ürdün’le birlikte İsrail’in de en kıymetli turistik kıymetleri ortasında olan Meyyit Deniz yahut Lut Gölü, imkanınız varsa görmeniz gereken bir öteki yer. %33’leri geçen inanılmaz tuzluluk oranıyla birlikte yüzmekten çok su üstünde salındığınız Meyyit Deniz’den ayrıyeten epey şifalı olduğu düşünülen bir çamur çıkıyor, bunu da üzerinize sürebilir yahut Meyyit Deniz tuzu ve çamurundan yapılan, sabun, krem, şampuan üzere eserleri de satın alabilirsiniz. Meyyit Deniz ile ilgili yazdığım seyahat yazımı da okuyabilirsiniz.

Jerash – Ajloun

Jerash (Ceraş) Antik Kenti, Ürdün’ün en kıymetli turistik bedellerinin başında geliyor. Dünyanın en güzel korunmuş Roma kentleri ortasında bulunan Jerash’a hayranlık duymamak elde değil. Üstelik Amman’a son derece yakın olması da burayı ziyaret etmek için ekstra bir neden. Ek olarak büyük ölçüde Eyyubilerin yaptırdığı haliyle günümüze kadar gelebilmiş Ajloun Kalesi’ni de tavsiye etmiş olayım, buraya gidiş biraz daha sıkıntı olabilir doğal. Sizin de burayı görme niyetiniz varsa Jerash antik kentine yaptığım seyahatle ilgili ayrıntılı yazıyı okumanızı önerebilirim.

Akabe

Sadece 26 kilometrelik daracık bir deniz kıyısı olan Ürdün’ün tek değerli deniz kenarı kenti Akabe. Ülkenin Akabe Körfezi ve hasebiyle Kızıl Deniz’e açılan kapısı pozisyonundaki Akabe, bir vakitler kritik bir Osmanlı garnizonuymuş. Çok büyük bir kent olmasa da görülesi birkaç yeri var, ayrıyeten Şarm el-Şeyh kadar olmasa da çok hoş dalış imkanları da sunuyor burası.

Wadi Rum

Sadece Ürdün’ün değil, tahminen de bütün dünyanın insan eli değmeden, büsbütün doğal tesirlerle meydana gelmiş en fevkalade yeri Wadi Rum (Ram Vadisi) olabilir. Göz alabildiğine uzanan kızıl kumların kapladığı bir çöl, acayip biçimlere sahip kayalıklarla kesiliyor. Bu inanılmaz ortam da Arabistanlı Lawrence, Marslı ve en son Dune serisi üzere birçok büyük bütçeli sinemanın çöl ve Mars sahnelerinin burada çekilmesinin birincil sebebi. Wadi Rum’a yaptığım geziyi farklı bir yazıda sizlerle paylaşmak istedim, gördüğüm ve öğrendiğim bütün ayrıntıları bu yazıda bulabilirsiniz.

Petra

Petra Ürdün’ün hiç elbet en turistik yeri. Nebati uygarlığı periyodunda yapılan bu kayalara oyulmuş kent, yalnızca o çok bilinen El Hazne ile değil, diğer birçok yapısı ve yayıldığı geniş alanla da günümüze gelebilmiş en etkileyici antik kentlerin başında geliyor. Petra’da geçirdiğim günle ilgili yazımı da okumanızı öneririm.

Ürdün’de yemek

Amman’da ve Ürdün’ün öteki kentlerinde, Ürdün mutfağının önde gelen yemeklerinin neredeyse hepsini tadabileceğiniz yerler mevcut. Olağan Ürdün mutfağı, klâsik Arap mutfağından çok ayrılmıyor, bu nedenle bizim aşina olduğumuz çeşitten hoş yemekler burada da bulunuyor.

Felafel olağan ki Ürdün’de en bol bulunan yemek. Birtakım restoranlar felafelin yanında humus, tabbouleh üzere birçok meze ve salata çeşitlerini getirebiliyor, o yüzden olabildiğince çok farklı lezzeti denemiş oluyorsunuz. En azından birkaç kişilik kümeler için bunu tavsiye edebilirim. Restoranların neredeyse hepsinde felafel bulabilirsiniz. Ekseriyetle bir tabakta 7-8 tane felafel topu formunda servis ediliyor. Bunun haricinde felafeli shrak yahut markook ismini verdikleri lavaşımsı bir ekmekte dürüm olarak satan yol üstü dürümcüleri de mevcut. Bir dürümün fiyatı 1-1.5 dinar civarı, makul sayılabilir.

Şavurma esasen bizim bildiğimiz tavuk dönerin çok gibisi, gezdiğiniz yerlerde bunu da rahatlıkla bulabilirsiniz. Tıpkı bizim tavuk dönerler üzere büyük bir şişe geçirilmiş tavuk etinin kesilip dürüm olarak sunulduğu şavurmacılarla kesinlikle karşılaşırsınız.

Biraz daha yöresel bir tat için mensef ve maklube’den kelam edebilirim. Mensef (veya mansaf) muhtemelen Ürdün’ün en ünlü yemeği. Keçi sütünden yapılan bir yoğurdun içinde pişirilen et, bir pilavın içinde getiriliyor ve yanda gelen ayranımsı sosla birlikte yeniliyor. Benim Ankara Tava olarak bildiğim yemeğe yoğurt ayrıntıları dışında çok benziyor aslında.

Ürdünlüler mensefi elleriyle çiğköfte üzere sıkıp yuvarlak bulamaçlar halinde yeseler de lokantalarda çatal bıçakla ve yanında lavaşla geliyor. Ben lokantadaki garsonun tavsiyesiyle eti ve pilavı soslayarak bir lavaşın içinde yedim, çok hoştu. Hele üzerindeki kırılmış ve pişmiş bademler çok hoş bir lezzet katıyor. Dipnot, gittiğim Yemen restoranında mensef’in fiyatı 10 dinardı.

Maklube ise bizim de tanıdığımız bir yemek, büyükçe bir pilavın içinde tavuk ve başka garnitür kesimleriyle birlikte servis ediliyor. Benim üzere pilav sevenler için pek hoş bir öteki seçenek lakin çok farklı bir lezzet diyemem.

Tatlı olarak bizim bildiğimiz künefeyi yeniden çok başarılı biçimde yapan yerler mevcut. Hatta bizdeki çiğköfteciler üzere yalnızca künefe yapıp satan çok sayıda tatlıcı var. Güzel olan yerlerin önünde 30-35 kişilik kuyruklar olabiliyor. Daha orta düzey yerlerde ise tekrar 1 dinar civarına bir porsiyon künefe yiyebilirsiniz, bence pek hoştu Ürdün künefesi de.

Tıpkı Türkiye üzere burada da çay ve kahve çok yaygın. Çayı içine taze nane katarak içiyorlar ve bence çok lezzetli oluyor. Kahveyi ise kakule ile yapıyorlar, tadının pek hoş olduğunu söyleyemeyeceğim.

Alkollü içecek olarak ise yöresel biralardan Petra (lager) ve Carakale (ale) marka biralardan bahsedebilirim. Yüksek alkollü cinsten ise %50 alkol oranı olan rakının kardeşi arak bir seçenek. Bilhassa Türkiye’ye dönmeden evvel duty-free’den almayı düşünebilirsiniz yakınlarınızla da paylaşmak üzere bir niyetiniz varsa.

Özetle Ürdün, birçok bakımdan gerçek Orta Doğu tecrübeleri yaşayabileceğiniz, nispeten inançlı bir biçimde gezebileceğiniz, gitmek için de çok inanılmaz paralar ve vakit harcamananız gerekmeyen bir ülke. Orta Doğu’ya daha evvel hiç gitmemişlere de, gidip gördükten sonra benzeri tatlar arayanlara da tavsiye edebileceğim bir ülke. Hele Petra’yı ve Wadi Rum’u da görebilme bahtınız varsa katiyetle gitmenizi tavsiye edebilirim.

İletişim

Bu yazıyla ve öteki yazılarımla ilgili her türlü sorunuzu, yazıların altına yorum yaparak bana iletebilirsiniz.