Novi Sad’da Gezilecek Yerler

Son güncelleme tarihi: 27 Ocak 2019

Sırbistan’ın Macaristan hududuna yakın Voyvodina bölgesinde yer alan Novi Sad, hem bölgenin hem de ülkenin en kıymetli kültür merkezlerinden. 1 günlük bir ziyarette kıymetli bir kısmını görebileceğiniz kadar da küçük bir alanda, yani gezmesi kolay.

Tabii ziyaretinizi ilkbahar ve yaz aylarında yapmanızı tavsiye edeceğim. Kent hayatında büyük yeri olan şenlik ve tertipler bu vakitlere yayılmış. Benim üzere Mart ayında giderseniz yağmurlu bir hava ve nispeten hareketsiz bir ortamla karşılacaksınız. Yeniden de görebileceğiniz birkaç öteki yeri bulunuyor kentin. Çok ayrıntılı olmasa da kısaca bahsedelim buradan.

Novi Sad, Macarca ismiyle Újvidék, Tuna Nehri’nin böldüğü bir yerde, nispeten düzlük sayılabilecek batı tarafına kurulmuş bir kent. Ülkenin geri kalan güney ve doğu tarafıyla temasını sağlayan köprü (Varadin) NATO bombardımanıyla yıkılmış, sonra tekrar yapılmış. Köprünün öbür tarafında Petrovaradin kasabası yer alıyor. Hayli Orta Çağ’vari küçük mahallesini geçtikten sonra hem Tuna’ya hem de Novi Sad’a üstten bakabileceğiniz Petrovaradin kalesine kesinlikle çıkın. Kent müzesi de bu kale kompleksinin içinde yer alıyor.

Tarihsel olarak baktığımızda bu bölgenin Macar kültürüyle ziyadesiyle haşır neşir olduğunu söyleyebiliriz. Voyvodina’da 1. Dünya Savaşı’na yaklaşan yıllarda Avusturya-Macaristan’a bağlı kentteki Sırp ve Macar nüfusları birbirine yakınmış. Kentteki ticari hayatta da Avusturyalılar ve Macarlar en az Sırplar kadar değerli bir yere sahipmiş. Lakin savaştan sonra Sırp, Hırvat, Sloven Krallığı’na, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra da Yugoslav Sosyalist Cumhuriyeti’ne dahil olmuş buralar. Yugoslavya vakitlerinde da Yugoslavya Sırbistan’a bağlı Voyvodina Özerk Bölgesi’nin parçasıymış. Eski ‘Habsburg’ temaslarının da sonucunda manzara olarak daha Avrupai bir kent haline gelmiş Novi Sad.

Novi Sad 2021’de Avrupa Kültür Başşehri olacak. Misal durumdaki Plovdiv üzere Novi Sad’ın da epeyce hoş bir ‘Old Town’ (Stari Grad) kısmı bulunuyor. Tarihi kilise ve binalar, hoş restoranlar ve sokaklarıyla Novi Sad’ın en turistik bölgesi burası. Kentin belediye binası ve Katedral’in (Katolik Kilisesi) bulunduğu meydan, en merkezi yeri denebilir.

Ben kent müzesi yerine Voyvodina Müzesi’ne gitmeyi tercih ettim. Novi Sad’ı da içine alan bu Kuzeybatı kısmının Voyvodina olarak adlandırıldığından bahsetmiştim. Voyvodina’nın bilhassa iki Dünya Savaşı ortasındaki periyotta görüp geçirdiklerini anlatan, görsel gereç açısından üzücü olmayan, fakat İngilizce açıklamalar konusunda sınıfta kalan bir müze burası. Ayrıyeten bir küçük çağdaş sanat standı de bulunuyor. Bilhassa bölgenin demografik yapısı ve kendine has durumuyla ilgili birkaç bilgi edinebilme imkanınız var burada. Bu müze iki kısma sahip. Farklı bir girişi olan öbür kısımda ise arkeolojik kalıntılar, orta çağdan kalma eşyalar, dini fotoğraflar, folklorik kıyafetler ve 20. yüzyıl başında Avusturya-Macaristan kültürünün etkilediği kent hayatına dair kısımlar, bir de sembolik ‘Novi Sad Caddesi’ bulabiliyorsunuz.

Bir başka değerli müze ise kentin en değerli sanat müzesi diyebileceğimiz Matica Srpska Galerisi. Burası 19. yüzyılda Sırp kültürünü korumak ve sergilemek ismine kurulmuş. Kütüphane kısmının haricinde güçlü bir fotoğraf koleksiyonuna sahip. Fotoğraflar olağan ki dini fotoğraf ve figürlerle, kilise panelleriyle başlıyor, sonrasında Avrupa’dan gelen akımlardan ziyadesiyle etkilenen portreler ve başka günlük fotoğraflarla devam ediyor. Ben gittiğimde müze girişi ücretsizdi, bu yüzden para vermedim.

Jevrejska Caddesi’ndeki sinagogu da en azından dışarıdan görmeyi ihmal etmeyin. 20. yüzyılın başlarında yapılmış olan sinagog, 2. Dünya Savaşı’ndaki Nazi işgalini atlatmış ve günümüze kadar sağlam kalabilmiş, pek hoş ve Macaristan’dakilere emsal bir mimariye sahip.

Şehrin güney kısmında ‘Çin Mahallesi’ olarak isimlendirilen bölgede rock ve metal müzik sevenlere uygun müzik yapan yerler bulunuyormuş, ben buraları gündüz gözüyle gördüğümde terkedilmiş sanayi sitesi görünümündeydi buralar. Bunlar dışında kentin merkezinden hafif uzaklaştığınızda çağdaş alışveriş merkezleriyle, Jevrejska Caddesi’yle Oslobođenja Bulvarı’nın kesiştiği yerde zerzevat meyve ve ucuz ıvır zıvırın satıldığı, her eski Yugoslav kentinin vazgeçilmezi bir ‘Maltepe Pazarı’yla da karşılaşmak mümkün.

Novi Sad’a ulaşım hayli kolay, Belgrad’dan günde 5-6 tane karşılıklı tren seferi yapılıyor. Seyahat yaklaşık 1.5 saat sürüyor. Gidiş dönüş tren bileti 700 Sırbistan Dinarı (yaklaşık 30 TL). Çok sayıda otobüs de iki kenti birbirine bağlıyor. Tren ve otobüs garları, yeniden alıştığımız biçimde birbirine bitişik ve kent merkezine yakın yerde kurulmuşlar.

Bu yazı biraz mevsimler ezalar ve benim az vakit ayırmamdan ötürü fazla detay içermese de yalnızca müzeleri ve Petrovaradin Kalesi’yle bile Novi Sad’ın ziyaret edilesi bir yer olduğu konusunda sizleri ikna edecek bilgiler verebilmiştir umarım.

İletişim

Bu yazıyla ve başka yazılarımla ilgili her türlü sorunuzu, yazıların altına yorum yaparak bana iletebilirsiniz.