Gezi

Ljubljana’da gezilecek yerler – Slovenya’nın huzurlu başkentinden notlarım

Son güncelleme tarihi: 24 Aralık 2023

Ljubljana‘yı (ya da çeşitli ortamlarda göreceğiniz Türkçe ismiyle Lübliyana) tanımlamam gerekirse birinci huzurlu bir kent derdim herhalde. Burası harika bir tabiata sahip Slovenya ülkesinin sakin ve bence çok yaşanılası başşehri. Toplam 2 milyon kişinin yaşadığı bir ülkenin nüfusu 300 bini bile geçmeyen başşehri olarak kendi halinde bir kent bence burası. Öte yandan Slovenya’da Bled, Postojna yahut Adriyatik kıyılarındaki turistik yerler çok daha fazla ilgi çektiği için Ljubljana biraz göz arkası ediliyor ve yalnızca bir üs üzere kullanılıyor birçok kişi tarafından, ülkenin merkezinde yer aldığı ve tek milletlerarası havaalanını barındırdığı için. Ancak burası bence en az 2 gün boyunca keyifle gezilebilecek ölçüde hoş ve tarihi bir kent.

Tüm Slovenya üzere hoş bir tabiatı olan, musluk suları içilebilen, havası pak, başka Avrupa kentlerinin bilakis göçmen akınına -diğerleri kadar- uğramamış Ljubljana, Erasmus’la gelen öğrencilerin de çok sevdiği bir kentmiş, gerçekten küçük olsa da gençlerin takılabileceği çok sayıda yeri de mevcut. Öteki yandan Slovenya’nın para ünitesi Euro olsa da çok kıymetli bir yer diyemem. Trafik sıkıntısı de pek yok, kent içi ulaşımı uygun sayılır. Yazının ilerleyen kısımlarında isminden sıkça kelam edeceğim mimar Jože Plečnik‘in kentin dokusuna yaptığı tesir günümüzde bile sürüyor. Yaşaması rahat ve keyifli bir yer izlenimini kısa müddette alıyorsunuz. Aslında kentte çok önemli bir “yeşil” yatırımı olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz, her türlü çöp için başka geri dönüşüm kutuları olsun, elektrikli otomobiller için şarj istasyonları, elektrikli otobüsler, bol ölçüde bisiklet istasyonuyla Ljubljana yeşili müdafaaya epey itina gösteren bir kent.

Ljubljaba'ya hoşgeldiniz tabelası, Slovenya
Ljubljaba’ya hoşgeldiniz tabelası

Bu yazıda Slovenya’nın başşehri Ljubljana’ya yaptığım geziyi ve bu burada öğrendiklerimi sizlerle paylaşmaktan memnunluk duyacağım. Yazıda verdiğim müze giriş sayıları, 2023 itibariyle geçerlidir.

Ljubljana’ya nasıl gidilir?

Slovenya Avrupa Birliği üyesi olduğu için Ljubljana’ya vizesiz gitmek kelam konusu değil, Slovenya’dan yahut -öncesinde kullanılmak şartıyla- öteki bir ülkeden Schengen Vizesi almış olmanız gerekiyor.

Slovenya’nın en değerli memleketler arası havaalanı olan Ljubljana Jože Pučnik Milletlerarası Havaalanı, Ljubljana’ya yaklaşık 20 kilometre ve 40-50 dakika arada bulunuyor. Türkiye’den THY’nin nizamlı seferleri var buraya. İstanbul Ljubljana uçuşu yaklaşık 2 saat sürüyor. Ek olarak Schengen vizeniz varsa komşu ülkeler Hırvatistan, Bosna Hersek ve Sırbistan’dan da otobüs seferleri bulunduğunu hatırlatayım.

Adını Sloven sağcı cenahın çok sevdiği siyasetçi ve fikir adamı Jože Pučnik‘ten alan Ljubljana Havaalanı hayli küçük. Buraya indiğinizde bile Slovenya’nın ne kadar yeşillik, doğal hoşluk açısından güçlü bir yer olduğunu çabucak fark edebiliyorsunuz, hakikaten terminalden çıktığınızda karşınızda ağaçlar ve başı dumanlı dağlar görüyorsunuz. Slovenya bayrağında yer alan dağ figürünü bilirsiniz, bunun nedenini çabucak anlayabiliyorsunuz.

Ljubljana Havaalanı terminal binası, Slovenya
Ljubljana Havaalanı terminal binası

Havalanından kent merkezine gidiş

Havaalanından merkeze gelebilmek için şayet denk gelirseniz Arriva‘nın otobüslerini kullanabilirsiniz. Pek sık otobüs geçmiyor buradan (saat başı yahut yarım saatte bir), lakin Arriva’nın sitesinden otobüs saatlerini görebilirsiniz. Ljubljana’nın merkez otobüs durağı Ljubljana AP (Avtobusna Postaja), son durak olarak burayı seçmek gerekiyor. Terminal çıkışındaki otobüs durağına gelen bir otobüse direkt binip 1.30 Euro karşılığında direkt sürücüden merkeze bilet alabilirsiniz. Dediğim üzere otobüs sık gelmiyor, hele cumartesi ve pazar günleri biraz daha tenha bulacaksınız burayı. Bahtınız varsa mesela Bled’den Ljubljana’ya giderken havaalanına uğrayan bir otobüse atlayabilirsiniz. Şayet aceleniz varsa terminal çıkışında bekleyen taksi ve shuttle’ları da deneyebilirsiniz. Konuştuğum bir taksiciye nazaran merkeze giriş yaklaşık 50-55€ tutuyor. Shuttle için de kişi başı 12€ civarı fiyatlar istendi.

Arriva dışında Nomago şirketinin de belli saatlerde kalkan otobüsleri var havaalanından. Onun da fiyatının 4€ olduğunu okudum.

Ljubljana’da gezilecek yerler

Ejderhalı Köprü (Dragon Bridge)

Sadece Ljubljana kentinin değil, bütün Slovenya ülkesinin sembolü haline gelmiş, müzelerdeki yapıtlarda, ikramlık eşyalarda, tişörtlerde ve daha birçok yerde karşınıza çıkan ejderhaların Ljubljana’daki en görünür yansıması Ejderhalı Köprü‘dür muhtemelen. 1901’de yapılan 33 metrelik köprü, birinci başta Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph ismine yapıldıysa da vakit içinde Ejderhalı Köprü olmuş. Yerinde evvelce duran ahşap köprünün tersine betondan, sağlam bir halde yapılmış. 4 köşesindeki heybetli ejderha heykelleri nitekim göreni az da olsa ürpertmeye devam ediyor. Ljubljana’ya geldiğinizde her türlü görürsünüz burayı.

Ejderhalı Köprü, Ljubljana, Slovenya
Ljubljana’nın ve ülkenin simgelerinden Ejderhalı Köprü

Hazır bahis açılmışken ejderha hikayesini kısaca anlatayım: Antik Yunan’dan bir mitolojik kahraman olan Jason, yanındaki öbür Argonotlarla birlikte Ljubljana’nın olduğu yere kadar gelmiş ve burada bir kent kurmuş. Sonrasında yaptıkları seyahat sırasında karşılarına çıkan bir ejderhayla dövüşüp onu öldürmesinin akabinde Ljubljana kenti kendini ejderhayla özdeşleştirmeye başlamış.

Bu köprüden bahsetmişken, köprüyle merkez tren-otobüs istasyonu ortasında uzanan Resljeva cesta isimli yaklaşık 600 metrelik caddeden de bahsetmek isterim. Hakikaten burada çok çok eski ve tarihi, müstakil ve bahçeli konutlar sıralanıyor. Burayı da sindire sindire yürümenizi tavsiye ederim.

Prešeren Meydanı (Prešernov trg)

Ljubljana’nın merkezi diyebileceğimiz ırmak kenarı bölgesinin en hareketli, en kalabalık yeri Prešeren Meydanı ismiyle bilinen, Üçlü Köprü’ye bağlanan küçük meydan olmalı. Her taraftan gelen insanların toplanıp köprüyü geçtikten sonra tekrar dağıldığı, eski kentin adeta atardamarı üzere işleyen bu küçük meydana ismini veren ise, meydanda heykeli bulunan Slovenya’nın ulusal şairi France Prešeren. Prešeren’in yazdığı Zdravljica isimli şiir günümüzde Slovenya Cumhuriyeti’nin ulusal marşı olarak kullanılıyor. Bu yuvarlak meydanın kenarında bulunan Fransisken kilisesine de (Frančiškanska cerkev Marijinega oznanjenja) gelmişken bir göz atın. Pembe renkli bir binada bulunan kilisenin içinde hoş tavan süslemeleri bulunuyor.

Prešeren Meydanı, Ljubljana, Slovenya
Prešeren Meydanı, artta Üçlü Köprü ve dorukta Ljubljana Kalesi

Üçlü Köprü (Tromostovje)

Aslında çok değişik bir tarafı yokmuş üzere gözükse de epey özgün bir yapı bu üçlü köprü. Ünlü Sloven mimar Jože Plečnik’in ırmağın dirsek yaptığı yere form olsun diye değil, hakikaten muhtaçlık olduğu için yan yana 3 küçük köprü halinde 1932’de yaptığı köprülerin ortada olanı araçlar, kenardaki 2 köprü ise yayalar için yapılmış, fakat günümüzde burası trafiğe büsbütün kapalı.

Bu köprünün ve ırmağın etrafı, kalenin yükseldiği dorukla ortada kalan bölgeler Ljubljana’nın Old Town‘ı olarak da geçiyor. Burası, uzun yıllardır kentin merkezi durumunda ve eski binalarda klas kafeler ve yerleri barındırıyor, Ljubljana’nın en turistik yerlerinin bu bölge civarı olduğu söylenebilir. Gerçekten kentin geri kalanında büyük bir tenhalık kelam konusuyken kanal civarı epey kalabalıktı.

Ljubljana Kalesi (Ljubljanski grad)

Ljubljana’nın simgelerinden olan kale, kentin birçok noktasında görülebilecek kadar yakın ve yüksekte bir zirveye kurulmuş. Her ne kadar Ljubljana pek savaşa maruz kalmış bir yer değilse de kale yüzyıllar boyunca var olmuş.

Orijinal olarak bir Orta Çağ kalesi olsa da 15. yüzyılda Habsburg hükümdarı 3. Friedrich’in devrinde adeta baştan yapılmış ve bugünkü halini almaya başlamış. Slovenya’nın birçok yerinde farklı müzelerde bahsedildiğine şahit olduğum Osmanlı tehdidi burada da öyküye dahil olmuş, hakikaten kalenin güçlendirilmesindeki en büyük sebeplerden biri de Osmanlı’nın oralara gelme ihtimaliymiş. Lakin Osmanlı hiç gelmeyince kale de cephanelik, hastane ve hapishane üzere farklı maksatlarla kullanılmış. Ljubljana Belediyesi 20. yüzyılın başlarında burayı satın alınca uzun yıllar geçim derdi yaşayan aileler için bir ömür alanı olarak kullanılmış, fakat 1960’larda önemli onarım görmeye başlayarak bugünkü haline gelmiş.

Ljubljana Kalesi iç avlu, Slovenya
Ljubljana Kalesi’nin iç avlusu

Kaleye girip iç avluya ulaştığınızda devam edebileceğiniz çeşitli yerler var. Evvelden hücre olarak kullanılmış kuleleri, duvarlardaki çizimleri, su sarnıçlarını görebilirsiniz mesela. Ayrıyeten kukla müzesi üzere atraksiyonlar, restoranlar vs ile burası yalnızca bir turistik ziyaret yeri olarak değil, herkesin vakit geçirebileceği bir yer olarak düşünülmüş. Lakin bence en hoş yeri, Sloven tarihini dijital bilgi ekranlarında özetledikleri kısımdı. Ulusal müzede bulamadığım özeti burada buldum, münasebetiyle Slovenya hakkında süratli bir halde birşeyler öğrenmek istiyorsanız kaleye gelmelisiniz. Her ne kadar günümüzün hakim ideolojisinin gözünden yazılmış olsa da bilhassa 1. Dünya Savaşı sonrası yıllarına dair birçok şey anlatılıyor.

Elbette kalenin en kıymetli kısmı, kentin en üstten görüntülerini görebileceğiniz seyir kulesi. Buradan Ljubljana’nın ne kadar yeşillik bir yer olduğunu çok rahat bir halde anlayabiliyorsunuz.

Kaleye yürüyerek de çıkabilirsiniz, biraz tırmanış gerektirse de yol çok uzun değil. Bunun haricinde Ejderhalı Köprü tarafından kalkan fünikülerle çıkış birçok turist tarafından tercih ediliyor. Kaleye giriş fiyatı ise 12€.

Ulusal Müze (Narodni muzej)

Diğer birçok ülkedeki üzere Slovenya’da da geniş kapsamlı bir ulusal müze bulunuyor. Aslında Ljubljana kenti içinde iki tane ulusal müze binası var. Metelkova‘daki çağdaş müze daha çok kültürel, folklorik ve sanatsal ögeleri barındırıyor. Ben arkeolojik buluntular açısından daha güçlü olan, Muzejska Sokağı’ndaki asıl müzeye gittim.

1888’de yapılmış bir binada bulunan müzede Neandertallerden antik periyoda, orada da Sloven topraklarından gelip geçmiş tüm topluluklara ilişkin kısımlar var. Romalılardan kalma büsbütün bir bronz heykel dikkat çekiyor örneğin. Yahut lapidarium kısmında Roma periyodundan birçok mezar taşı ve taş kitabe sergileniyor.

Müzenin en bedelli eşyası, 60,000 yıllık olduğu düşünülen Neandertal flütü. Üzerinde iki delik bulunan bu kemik modülü, her ne kadar kullanım hedefi tam olarak bilinmese de tarihin en eski müzik aleti olabilirmiş. O bölgede dolaşırken aletin tuhaf sesini de duyabiliyorsunuz. Müzedeki bir öteki değerli eşya ise, Vače Situlası ismi verilen bir kova. MÖ. 5. yüzyılda yapılan bronz kovanın etrafında 3 şerit sürece bulunuyor, her katında çok ayrıntılı işlemelerle atlı otomobil süren savaşçı ve askerler, bir adak merasimi ve çeşitli hayvanlar betimleniyor. Vače’de bir mezardan çıkarılan bu değerli eşyanın yanında tekrar çok etkileyici bir miğfer bulunmuş, bu da müzede sergileniyor.

Neandertal flütü, Ljubljana, Slovenya
Neandertal flütü, tarihin birinci müzik aleti olarak kabul ediliyor

Ulusal Müze’ye giriş 8€, Ljubljana Card sahiplerine fiyatsız.

Ulusal Galeri (Narodna galerija)

Ulusal Müze ile Tivoli Parkı’nın yakınında yer alan Ulusal Galeri de Orta Çağ’dan günümüze Slovenya topraklarında üretilmiş önde gelen fotoğraf ve öteki sanatsal üretimlerin sergilendiği müze. Benzeri nitelikteki başka müzeler üzere dini fotoğraf ve heykellerle başlayan müzede, benim çok sevdiğim Danse Macabre betimlemesinin büyükçe bir örneği de var. Onun haricinde Barok ve 19. yüzyıl akımlarından etkilenen lokal ressamların yapıtlarıyla müze devam ediyor, bildiğimiz portreleri, natürmortları, izlenimci ve dışavurumcu yapıtların Slovenya topraklarındaki yansımasını görüyoruz. Son olarak da heykeltraş Ivan Štrekelj’in büstlerinin ve Batı’da kabul görmüş birinci çağdaş Sloven ressamı olarak bilinen Zoran Mušič’in fotoğraflarının sergilendiği odalarla müzenin sonuna geliniyor.

Tıpkı Ulusal Müze’de olduğu üzere Ulusal Galeri’ye de giriş 8€, Ljubljana Card sahiplerine fiyatsız.

Modern Sanat Müzesi (Moderna galerija)

Tivoli Parkı’nın bitişiğindeki Çağdaş Sanat Müzesi de daha çok 20. yüzyılda çıkmış yapıtların sergilendiği bir yer. Çağdaş sanat demişken, müzede klasik tablolar da var olağan, lakin 20. yüzyılda yapılmış, yeni tablolar. Sonrasında daha farklı denemelerin yapıldığı alışıldık cinsten çağdaş yapıtlarla karşılaşılıyor. Birtakım çağdaş yapıtlarda Slovenya’nın bağımsızlık süreci ve Yugoslavya periyoduna göndermeler görülüyor.

Buraya da giriş fiyatı 5€, Ljubljana Card ile fiyatsız. Lakin gitmezseniz de büyük birşey kaçırdığınızı söyleyemem.

Jože Plečnik Müzesi (Plečnikova Hiša, Plečnik House)

Yazının başlarında da belirttiğim üzere bugünün Ljubljana’sında en çok iz bırakmış kişi hiç elbet ünlü mimar Jože Plečnik. Avusturya-Macaristan yıllarında burada doğmuş ve 1957’de, Yugoslavya yıllarında tekrar burada vefat etmiş Plečnik’in yalnızca Ljubljana’da değil, Prag ve Viyana üzere kentlerde de birçok yapıtı hala ayakta duruyor. Zati Ljubljana’daki genel manzara sizde Viyana, Prag yahut Budapeşte‘deymişsiniz hissi uyandıracaktır.

Jože Plečnik'in çalışma masası, Ljubljana, Slovenya
Jože Plečnik’in çalışma masası

Plečnik’in ömrünün son yıllarını geçirip vefat ettiği, dizaynını şahsen kendisinin yaptığı konutu günümüzde bir müze olarak ziyarete açık durumda. Plečnik’in hayalindeki meskene yakın bir formda inşa ettiği binanın dışarıdan en dikkat çeken yeri, hiç elbet ünlü mimarın daima sahip olmak istediğini söylediği, şatolardakileri andıran kulesi. İçeride ise Plečnik’in yaşadığı periyoda uygun formda odalar korunmuş. Her türlü eşyasının görülebildiği çalışma odası ve hayatını kaybettiği yatağın da bulunduğu yatak odası, olabildiğince orjinal formda tutulmaya devam ediyor. Plečnik’in tasarladığı ve yeşilliklerle dolu art bahçesi de ziyaret edilebiliyor. Müzenin giriş kısmında mimarın hayatıyla ilgili ayrıntılı bilgiler veren tabelalar var. Ayrıyeten 3 boyutlu bir Ljubljana haritası üzerinde Plečnik’in kente kattığı eserler görülebiliyor, birtakım dizaynlarının maketleri incelenebiliyor. Plečnik’in yalnızca bina değil, şamdan, sandalye vs. üzere eşyalar da tasarladığını burada öğrendim. Müzede muhakkak saatlerde rehberli seyahat imkanı da mevcut.

Plečnik Müzesi’ne giriş fiyatı 2023 itibariyle 8€, Ljubljana Card sahiplerine fiyatsız.

Tekneyle ırmak turu

Ljubljana kenti Ljubljanica Nehri’nin kıyılarında kurulmuş bir kent. Irmağın iki yakası kısa köprülerle birbirine bağlanıyor. Ljubljana Card’ın verdiği fiyatsız tekne tipi sayesinde Ljubljana’yı farklı bir açıdan görme imkanı yakaladık.

Ljubljana Old Town, Slovenya
Ljubljana Old Town’ının tekneden görüntüsü

Üçlü Köprü’nün biraz aşağısından başlayan tipler yaklaşık 50 dakika sürüyor. Çeşit boyunca hem kuzeye hakikat, Ejderha Köprüsü’ne yanlışsız çıkıyor, hem de yeterlice güneye, artık kentin tenhalaştığı, ırmak kenarında lüks villa ve kafelerin olduğu yeterlice sakin yerlere gidiyorsunuz. O kadar heyecan verici olmasa da Kopenhag‘daki Nyhavn’ı hatırlatan bir görünüme şahit olacağınız tekne cinsinin aktüel fiyatı 14€ civarlarında. Kartınız yoksa da farklı şirketler vasıtasıyla bu cinse katılabilirsiniz.

Tivoli Parkı

Ljubljana’nın en büyük parkı Tivoli nitekim epeyce geniş bir alana yayılmış, geniş yeşil alanları, yürüyüş ve bisiklet yolları, kafeleri, spor alanları ve müzeleri olan çok hoş bir yer. Park içinde ünlü Sloven basketbolcu Goran Dragić’in yaptırdığı bir basket alanında oynayan gençler vardı mesela. Slovenya’nın esasen küçük nüfusuna karşın basketbolu ve genel olarak sporu ne kadar seven bir ülke olduğunu biliyoruz, Luka Dončić üzere bir dünya yıldızı basketbolcuyu çıkarmış, Avrupa şampiyonu olmuş bir ülke. Hazır yeri gelmişken bu parkta gördüklerimin bunu doğrular nitelikte olduğunu söylemek istedim. Bisiklet bir başka kıymetli spor, Primož Roglič ve Tadej Pogačar üzere şampiyon bisikletçileri çıkarmışlar.

Tivoli Parkı, Ljubljana, Slovenya
Tivoli Parkı’nda bu form devasa çayırlar bulunuyor

Dediğim üzere park içinde müzeler de var. Bir tanesi Memleketler arası Grafik Sanatlar Merkezi, burada teknolojik aygıtların yardımıyla yapılmış sanat yapıtları sergileniyor. Benim daha çok görmek istediğim ise Modern Slovenya Tarihi Müzesi‘ydi. 18. yüzyıldan kalma büyük bir konağın içine yapılmış müzede 1. Dünya Savaşı’ndan başlayarak Slovenlerin yaşadıkları anlatılıyor. Avusturya-Macaristan’ın dağılmasıyla kurulan Sloven-Hırvat-Sırp Krallığı ve sonrasında gelen Yugoslav Krallığı, 2. Dünya Savaşı ve sonrasındaki Federal Yugoslavya ve Tito yılları detaylı biçimde ve çoklukla makûs halde anlatılıyor. Evvel Slovenlerin krallık içinde ezilmesi, sonra dünya savaşı yıllarında çekilen zahmetler ve sonrasında Sosyalist idarenin baskıları üzere alışılageldik tarih anlatımıyla 20. yüzyılda Slovenlerin yaşadıkları, o periyotlara ilişkin eşyalarla birlikte gösteriliyor. Natürel Slovenya’da inşa edilen kıymetli yapılar, para sistemi, spor, kültür sanat hususlarında da çok fazla bilgi var müzede.

Başka ülkelerin Yugoslavya’dan bağımsızlığını kazanma süreci çok sancılı olmuştu, fakat Slovenya yalnızca 10 günlük bir savaşın akabinde bağımsız olduğu için müzede bağımsızlıkla ilgili anlatacak fazla birşey bulamamışlar diyebilirim, en azından çatışmalar manasında. Lakin bağımsızlık sonrası olanlar, Slovenya’nın Avrupa Birliği ve NATO’ya girişi, para ünitesi Tolar’ın Euro ile değişmesi üzere olaylar müzede tekrar yerini bulmuş. Yakın tarihe merakı olanların muhakkak görmesi gereken bir müze olduğunu söyleyebilirim, her türlü Tivoli Parkı’na gitmenizi de tavsiye ederim.

Ljubljana Katedrali

Şahsen komşusu Hırvatistan’la lisan ve kültür olarak büyük benzerlik taşıdığını düşündüğüm Slovenya da tıpkı Hırvatistan üzere klasik olarak Katolik Hıristiyan inancının ağır bastığı bir ülke, her ne kadar son yıllarda halkının giderek büyüyen bir oranı kendini ateist olarak tanımlıyor olsa da. Slovenya Katoliklerinin en önde gelen dini merkezi ise Ljubljana’daki katedral. Barok tarzda 1706’da yapılmış katedralin içi, yaldızlı işlemeler ve kilise orglarıyla süslü. Ayrıyeten duvarlar ve tavanda çok sayıda dini fotoğraf bulunuyor. 2€ karşılığında bu görkemli katedralin iç kısmını ziyaret edebilirsiniz.

Ljubljana Katedrali, kapıdaki burun, Slovenya
Heykeltraş Tone Demšar’ın burnu sıvazlanmaktan parlamış

İçeriyi görmeye niyetiniz yoksa, yahut erken bir saatte geldiyseniz ise, kilisenin 25-30 yıl evvel yapılmış bronz kabartmalı kapılarını görmeden geçmeyin derim. Bu kapılardan bir adedinde Slovenya’nın Hıristiyanlık tarihi resmediliyor ve Papa 2. Jean Paul betimlemesi de üst tarafta yer alıyor. Lakin bu büsbütün bronz kapıda altın üzere parlayan bir nokta var. Kapının en altlarında kalmış bir adamın burnundan kelam ediyorum. Kapının heykeltraşı Tone Demšar’ın kendini resmettiği kısmı bulup, burnunu ovalamanın talih getirdiğine inanılıyor. Bu nedenle kapının kolu hariç geri kalanı bronzluğunu korurken adamın burnu ellenmekten güneş üzere parlamış. Katedral, Ejderhalı Köprü’nün yakınındaki geniş pazar alanına bitişik bir pozisyonda yer alıyor.

Žale Mezarlığı

Ljubljana’nın en büyük mezarlığı olan Žale‘ye de gitme imkanı buldum. Burası bilhassa Jože Plečnik’in 1940’ta yaptığı çift kat sütunlu giriş kısmıyla biliniyor. Vefatla hayatı ayırdığı düşünülen bu sembolik kapı, bir mezarlık için değil de büyük bir meydan için yapılmış üzere adeta, Roma agoralarını andıran bir yapıda. Bunun dışında mezarlığın kendisi, Hırvatistan’daki Mirogoj Mezarlığı’na benziyor. Huzurlu ve yeşillik mezarlığın içinde farklı ülkelerden gelmiş askerlerin şehitlikleri bulunuyor. Ayrıyeten varsayım edeceğiniz üzere Jože Plečnik’in mezarı da burada. Yeniden bizim Alamut romanıyla bildiğimiz Vladimir Bartol ve öteki onbinlerce Sloven bu mezarlıkta yatıyor. Meraklılarına önerebilirim.

Žale Mezarlığı kapısı, Ljubljana, Slovenya
Žale Mezarlığı’nın girişindeki ünlü kapı

Metelkova

Tıpkı Vilnius‘taki Užupis üzere, bir derece Kopenhag’daki Christiania üzere Ljubljana’nın da özerk bir bohem bölgesi var, Metelkova. Bir halde sanatkarların, öğrencilerin ve yer altında kalmayı tercih edenlerin yaşadığı alternatif bir alan burası.

Metelkova, Ljubljana, Slovenya
Metelkova bölgesinden bir görüntü

Tarihi de hayli enteresan buranın, vaktinde Yugoslav Ordusu’nun (JNA) konuşlandığı bu bölge, Slovenya’nın bağımsızlığını ilan edip ordunun ayrılmasıyla ortada kalmış. Lakin bölgenin resmi pozisyonunun birinci anda aşikâr olmaması nedeniyle çeşitli aktivistler ordu barakalarına yerleşmiş. Akabinde Ljubljana Belediyesi’yle Metelkova’dakiler ortasında tuhaf bir durum oluşmuş. Belediye bu “işgale” müsaade vermiş üzere gözükse de içten içe buraya yerleşenleri çıkarmak ve tahminen de bu merkezi yere çok daha yararlı birtakım gökdelenler, AVM’ler dikmeyi hayal ediyordur gibime geliyor. Fakat ortadan geçen 30 yılda buranın statüsü %100 resmilik kazanmasa da Metelkova Ljubljana’nın en kendine has yeri olarak varlığını sürdürüyor. Grafitilerle dolu duvarları, farklı bir havası olan yerler ve ortamıyla Metelkova’yı ziyaret edebilirsiniz. Gece vakti biraz tekinsiz hissettirdi bana fakat başıma birşey gelmedi doğal ki.

Ljubljana Card

Ljubljana’da 1 günden fazla kalmaya ve bu mühlet zarfında olabildiğince çok yeri görmeye niyetliyseniz size Ljubljana Card’ı tavsiye edebilirim. 24, 48 ve 72 saatlik seçenekleri olan Ljubljana Card’la kentin değerli bütün müzelerine fiyatsız girebilir, bütün otobüs ve toplu taşıma araçlarından fiyatsız faydalanabilir, bir de tekne tipine katılabilirsiniz. Kaleye çıkan füniküleri de fiyatsız kullanabilirsiniz.

Kartla ilgili detaylı bilgileri bu siteden alabilirsiniz.

Yeme içme

Ljubljana’da yeme içme manasında elbette birçok seçenek bulunuyor. Lakin yöresel yemek ve tatlı olarak Avusturya-Macaristan periyodundan kalma lezzetler sayılabileceği için (Şnitzel yahut Kremşnit gibi) çok yepyeni bir mutfağı var diyemem. O yüzden söyleyecek fazla birşey bulamıyorum bu bahiste.

Öte yandan üstte da belirttiğim üzere Slovenya’nın havası ve suyu son derece pak. Çeşmelerden ve musluklardan akan suyu gönül rahatlığıyla içebilirsiniz. Suya para vermek yerine yanınızdaki bir şişeyi doldurarak gezmenizi öneririm.

Ljubljana çeşmesi, Slovenya
Ljubljana’daki içme suyu akan çeşmelerden bir tanesi

İletişim

Bu yazıyla ve öbür yazılarımla ilgili her türlü sorunuzu, yazıların altına yorum yaparak bana iletebilirsiniz.

Bir cevap yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir