Burada Sadece Elhamra Yok – Granada’da Gezilecek Yerler
Son güncelleme tarihi: 15 Eylül 2019
Güney İspanya’da gördüğüm birinci kent Granada’da pek keyifli 2-3 gün geçireceğinizi garanti ederim. Alışılmış Elhamra’yı görürseniz bu keyif birkaç katına çıkacaktır. Bu çok büyük olmayan ancak mükemmel kentle ilgili müşahede ve tekliflerimi bu yazıda sizlerle paylaşmaktan ötürü hakikaten memnunum.
Granada 2 farklı kültürün asırlarca hükmettiği bir kent ve iki kültün de tesirlerini günümüzde ortak bir halde sunmayı başarabilen az yerlerden. 700’lerden 1492’ye dek Müslüman güçlerin, evvel Emevilerin, sonra da onlardan sonra bölgeyi denetim eden farklı emirliklerin merkezi olmuş. En büyük tesir yaratanı Nasrid Buyrukluğu ki aslında Elhamra’yı onlara borçluyuz. 1492’de kutsal Katolik ittifakının Granada’yı teslim almasıyla Müslüman ve Museviler öldürülmüş ya da sürülmüş, birleşik İspanya da o tarihten sonra dünyanın her yerini keşfederek devasa bir koloni imparatorluğuna dönüşmüş. Bu manada Granada hem İspanya, hem de dünya tarihinde çok değerli bir yere sahip. Günümüzde de ortasından geçen Darro üzere artık dereye dönmüş birkaç ırmağın kesişiminde, iki zirvenin ve ortasındaki alanın birleşiminden ibaret 250 bin kişilik bir kent olarak turist akınına uğramakta.
Granada’ya Nasıl Gidilir?
Granada (ya da Arapça ismiyle Gırnata) söylediğim üzere Güney İspanya’da Andalucia (Endülüs) Eyaleti’nde yer alıyor. Yani Sevilla, Malaga üzere güneyin öbür kentlerine çok yakın. İspanya’daki yeterli otobüs ağı sayesinde Madrid, Barcelona üzere uzak kentlerden ya da Almeria üzere Güneydoğu tarafındaki yerlerden gelmesi güç değil. Otobüs Garı kentin asıl merkezinin çok az dışında, yürünmeyecek yerde değil lakin belediye otobüsleri de tercih edilebilir. Trenle de gelinebiliyor, lakin ben gittiğimde (2017 Eylül) tren garında yenileme çalışmaları yapıldığı için yalnızca Almeria tarafından gelen trenler direkt Granada’ya ulaşabiliyordu. Madrid, Sevilla, Barcelona, Valencia üzere başka istikametlerden gelen trenler Granada’ya yaklaşık 150 km uzaklıktaki Antequera’ya kadar geliyor, oradan otobüslerle Granada’ya aktarma yapılıyordu.
Elhamra’ya Nasıl Bilet Bulunur?
Sadece Granada’nın değil, tahminen de tüm İspanya’nın en bedelli turistik yeri Elhamra (Alhambra) desem yeridir. Bilhassa yaz aylarında buraya bilet bulmak büyük sıkıntı. Birkaç ay öncesinde internetten bilet almakta yarar var. Bilet satışlarını resmi olarak yürüten site Ticketmaster. Şayet talihiniz varsa buradan biletinizi alırsınız, lakin birçok farklı bilet tipi olduğundan hangi bileti alacağınızı dikkatli seçmelisiniz. Elhamra’nın en değerli yeri olan Nasrid Sarayları’na (Nasrid Palaces ya da Palacios Nazaries) giriş olan bir bileti seçmeniz gerek ki bunları Elhamra’yla ilgili kısımda daha detaylı anlatmaya çalışacağım.
Diyelim ki gideceğiniz tarihler için bilet kalmadı. Bu durumda B planlarını devreye sokmalısınız. Elhamra’ya bir cinsle yahut Granada Card‘la girmeniz de mümkün. Onlarda gideceğiniz tarihe uygun Nasrid Sarayı bileti bulmanız daha mümkün. Biraz daha fazla ödeyip geç kalmışlara bu türlü bir fırsat sunan seçenekleri değerlendirin. Ben Granada Card sayesinde istediğim güne yer bulabildim. Granada Card’la ilgili prosedürü ilerleyen kısımlarda okuyabilirsiniz.
Elhamra (Alhambra)
Buraya yürüyerek de gelebilirsiniz, benim tavsiye edeceğim yol bu olacaktır. Çok hoş bir parkın içinden geçiliyor. Lakin çok sert bir yokuş çıkmak durumunda olacağınızı da hatırlatayım. Ya da kent merkezindeki C3 numaralı otobüsleri de kullanabilirsiniz.
Elhamra her gün 8.30’da açılıyor. Kapıdan bilet almak mümkün olsa da hem harikulade bir kuyruk var ve biletler çabuk tükeniyor, hem de bilet bulsanız bile Nasrid Sarayları’na istediğiniz saatte giriş bileti bulamayabilirsiniz, bu yüzden internetten almanızı şiddetle öneririm. Söylediğim üzere, Nasrid Sarayları’na fakat biletinizin üzerinde yazan saatte girebiliyorsunuz. Yarım saatlik dilimlere ayrılmış Nasrid girişleri için belirtilen saatte içeriye girmiş, sarayın kapısında bekliyor olmanız gerekiyor. Her dilim için muhakkak sayıda insan alınıyor. Bu mevzuya çok dikkat edin bilet alırken.
Her şey tamam, biletiniz elinizde, artık Elhamra’yı görebilirsiniz. İçeride elbette yalnızca saray yok, burası etrafı surlarla çevrili bir kent aslında. Her tarafı görmek için bence temizinden 4-5 saat ayırmanız gerek. Kompleks içinde birçok yer var, kısaca anlatmaya çalışayım. Öncelikle girişte audioguide alabilirsiniz. Fiyatı 6 Euro. Gezdiğiniz yerlerin kıssasını dinleyerek gezmek elbette daha yararlı olacaktır. Audioguide bilete dahil değil.
İlk göreceğiniz yer, Generalife bahçeleri. Adeta cennetten çıkmış bir bahçe üzere olan Generalife’de çeşit çeşit çiçekler, ağaçlar, havuzlar vs bulunuyor. Çok hoş saray kalıntıları, sizi adeta Nasrid Sarayı’nda göreceklerinize hazırlıyor. Sudan merdiven (Water stairway) bir mükemmel, etrafındaki ağaçlarıyla cennetteymiş üzere hissettiriyor. Sonra Medina ismindeki antik kent tadında bölge var, burada da bahçeler ve eski kent kalıntıları, surlar var. 5. Charles Sarayı’na gitmeden evvel yol üstünde kenarda kalan hamamı atlamayın. Hayli büyük, lakin içinde fazla görecek birşey bulunmayan 5. Charles Sarayı, Elhamra’nın İspanyollar tarafından inşa edilen kısımlarından. İçinde Elhamra Müzesi ve Hoş Sanatlar Müzesi yer alıyor. Müzede kentin Arap tarihinin değerli anıları, el yazması Kuran, devre ilişkin madeni paralar ve gibisi yapıtları sergileniyor, uğrayın derim.
Buranın karşı tarafında Alcazaba sur kompleksi bulunuyor, epey görkemli ve sağlam görünen bu surlardan hem Granada kentinin, hem de Albayzín’in hoş fotoğraflarını çekebilirsiniz. Sonra Nasrid Sarayları geliyor… Ben mimariden pek anlamam, lakin içerisi -sınırlı sayıda insan alınmasına rağmen- hınca hınç dolu olsa da bu türlü hoş, on yılların emeğini taşıyan bir yeri az görmüşümdür. Saray odalarının, cami gibisi yapıların kapıları, koridorları, penceleri, tavan ve kubbeleri süper oymalarla, işlemelerle kaplı. Binalar ortasında Court of the Myrtles üzere harika avlular var. Ne kadarı restoredir bilmiyorum, tahminen de dünyanın en özel Müslüman mimarisi örneği Nasrid Sarayları olabilir. Söyleyebilecek fazla da birşeyim yok, fotoğraflarına bakın yeter… Nasrid’den sonra Partal bahçelerine de uğrayın. Burası da Generalife üzere mükemmel bir bahçe, çiçekten çok havuzlarla dolu diyebilirim.
Böyle bir çırpıda anlatıp geçiyorum, fakat Elhamra sahiden eşine az rastlanır, hatta öteki bir örneği olduğunu sanmadığım harikulade bir yer. Saatlerinizi ayırmaktan çekinmeyin. Kompleksin her yerinde göreceğiniz anathar deliği biçimindeki (audioguide’ın dediğine nazaran Müslüman kültüründe gelen herkese hoşgeldin manası taşıyormuş) büyük kapılar, pencereler, mihraplar aklınıza kazınacak. Granada’ya giderseniz kesinlikle lakin kesinlikle burayı da görün, hatta yalnızca burayı görmek için Granada’ya gitseniz yeridir.
Granada Card
Diğer bütün kent kartları üzere Granada Card da birçok müzeye fiyatsız giriş ve toplu taşımada kolaylık sağlıyor. 3 günlük kartın fiyatı 37 €, Elhamra’nın da ortalarında olduğu 7 müze-turistik yere fiyatsız girilmesinin yanında bu müddet zarfında geçerli olan 5 adet otobüs bileti de veriliyor. Granada’da kent merkezindeki otobüs ve dolmuşlara biniş 1.40 €. Granada Card’ı internetten aldıktan sonra kart çıktısını yanınızda götürün, kentin merkezindeki ofislerden birinde, örneğin Plaza de Carmen’deki turist bilgi ofisine gidip kartınızı göstererek otobüs bileti yerine geçen kuponlarınızı alın. O çıktıdaki QR koduyla tüm müzelere girebiliyorsunuz, sakın atmayın. Nasrid Sarayları için giriş saatiniz de biletin üzerinde yazıyor, kartı alırken siz seçiyorsunuz o saati, yer varsa natürel.
Kuponların otobüslerdeki kullanımı ise şu biçimde: Otobüse bindiğinizde size verilen kuponlardan birini sürücüye veriyorsunuz, o da size 1 saat geçerli bir fiş veriyor. Bu fişle 1 saat içinde diğer otobüslere aktarma yapabilirsiniz. Ancak verilen kuponlara dikkat edin, başlangıç ve bitiş tarihileri, sizin kullanacağınız tarihlerde olsun. Hatta o tarihlerin yazıldığı yeri de denetim ederek alın, gerçekten bana verilen kuponlarda daha evvelden bir tarih yazılmış ve üzeri daksille silinerek yeni tarihler yazılmıştı. Ben o anda buna hiç kıymet vermedim, lakin birinci bindiğim otobüsün sürücüsü benim kuponu kabul edip biletimi verdi ancak çabucak telsizle bir yerlere birşeyler anlattı, sonraki durakta denetim memuru bindi ve benim biletimin geçersiz olduğunu söyleyerek otobüsten indirdi. Son derece kibar memurla inince konuştuk, kederinin ne olduğunu anlattı ve kartı aldığım turist ofisine giderek biletleri değiştirmem gerektiğini, sürücülerin bir dahaki sefere bileti kabul etmeyebileceğini söyledi. Turist ofisine giderek durumu anlattım, onların da bu türlü bir olaydan haberi yokmuş ve bana da teşekkür ettiler haber verdiğim için, biletlerimi yeni biletlerle değiştirdiler. Fakat elbette bir ölçü vakit kaybettim bu süreçte.
Granada’da Gezilebilecek Öbür Yerler
Granada başta söylediğim üzere çok büyük olmayan, kompakt bir kent imgesinde. Bu yüzden merkezdeki birden fazla yere yürüyerek rahatlıkla gidebilirsiniz.
Bence Granada’nın en pahalı yerleri, hatta Elhamra’yı bu kadar hoş kılan, ırmağın karşı tarafındaki Albayzín (Albaicín) ve Sacromonte bölgeleri. Albayzín kentin Arap kimliğini en çok korumuş bölgesi, dar sokakları, beyaz konutları, kusursuz atmosferiyle… Bu sokaklarda yalnızca yürümek bile dayanılmaz keyifli bir tecrübe, hem gecehem de gündüz. Katiyen ancak katiyetle tavsiye ederim, hatta mümkünse burada bir otel yahut hostelde kalmaya çalışın derim. Sacromonte ise biraz daha kuzeydoğuda kalan misal nitelikte bir öteki bölge, oradan da kente zirveden bakabilir, benzeri bir havayı soluyabilirsiniz. Orada daha fazla dağ içine oyulmuş konutla karşılaşcaksınız, meraklıları için görünümlü yerler, hatta flamenko gösterileri sunan yerler de mevcut.
Albayzín’in alt taraflarındaki Calle Elvira, kentin Arap havasını en bariz biçimde göreceğiniz cadde diyebilirim. Arap restoranları, ikramlık eşyacılarıyla dolu bu cadde bilhassa akşamları epeyce canlı oluyor, buraya da kesinlikle uğrayın. Öte yandan Albayzín’in yokuşları biraz yorsa da üstlerdeki küçük meydanlarda hoş yerler ve keyifli bir ortam olduğunu yeniden belirteyim. Mesela Placeta Cristo de las Azuzenas, akşamları gençlerin toplanmasıyla pek renkli bir yer haline geliyor. En hoş görüntüler ise bence Ermita de San Miguel Alto kilisesinin olduğu tepede… Buralara çıkmadan Granada görmüş olmazsınız, nitekim.
Şehrin göbeğindeki yerlerden Granada Katedrali’ne (Catedral de Granada) esasen gidersiniz diye düşünüyorum. Düzgünce meskenlerin ortasında kaldığı için görülmesi kolay değil, doruklarda görülebilecek kadar yüksek lakin. Granada’nın resmi tarihinde 1492 tarihi çok büyük ehemmiyet taşıyor, o yıl Aragón’lu Fernando ile Castilla’lı Isabel’in Katolik ittifakının kenti Emeviler’den aldığı yıl. Kentte Elhamra haricinde bugün görülebilir yerlerin birden fazla o tarihten sonra inşa edilmiş. Katedral de “fetihten” kısa bir mühlet, kentin mescidinin olduğu yere inşa edilmiş. Emel olarak kraliyetin değerli şahıslarını gömmek üzere yapılmış. Görkemli katedralin girişi 6 Euro, Granada Card’a fiyatsız. Audioguide da fiyatsız veriliyor girişte.
Katedralin çabucak bitişiğinde Kraliyet Şapeli (Capilla real) yer alıyor. Asıl gömülme işleri burada yapılmış, üstte kelam ettiğim Isabel, Fernando ve diğer kraliyet şahsiyetlerinin mezarı bu şapelde bulunuyor. Giriş 4.5 Euro, Granada Card’a fiyatsız.
Bu iki yapıtın çabucak yanında bir vakitlerin medresesi olan ‘Madraza’ var. Elhamra’da örneğini çokça göreceğiniz küçük bir İslami mimari eser burası. Girip içerideki mihraba göz atıp çıkabilirsiniz, giriş fiyatsız.
Granada Card’la fiyatsız görebileceğiniz birkaç tarihi manastır daha var, ben bunlardan San Jerónimo’ya, La Cartuja’ya ve Abadía del Sacromonte’ye gittim. En çok hoşuma giden La Cartuja oldu. Abadía del Sacromonte, isminden da anlaşılacağı üzere Sacromonte tarafında, C2 otobüsüyle gidiliyor. İçeride katakomb üslubu mağaraları görme talihiniz vs. olsa da rehber yalnızca İspanyolca konuşuyor. Buranın bence tek olayı fevkalade hoş bir görünümlü bir yoldan gelme talihi veriyor olması bence. Lakin La Cartuja’yı tavsiye ederim. Hele siyah beyaz mermerli yeri ve insanın gözünü yoran tavanıyla şapel kısmı hayli farklıydı.
Granada tarihi yapılar açısından çok güçlü olsa da fazla müze yok. Merkezin biraz dışında diyebileceğimiz bir bölgede yer alan Bilim Müzesi (Parque de las Ciencias), hayli geniş, büyük bir müze. Robotlara, anatomiye, hayvanlara dair geniş bir koleksiyonun yer aldığı, kelebek koleksiyonu ve astronomik müşahede kulesi üzere farklı kısımların de bulunduğu bu müze, dünyadaki birçok örneği üzere daha çok çocuklara hitap eden bir özellikte. Giriş 6 Euro, Granada Card’a fiyatsız. Kent merkezinden, önünde ‘LAC’ yazan otobüsle gidiliyor.
Hemen karşıdaki Cajagranada Kültür Merkezi (Centro Cultural Cajagranada), kimi tarihi ve sanatsal yapıtların sergilendiği yeniden çok çağdaş bir binaya kurulmuş bir müze. Granada Card’la buraya giriş de fiyatsız.
Zamanınız varsa kentin güneyinde yer alan Federico Garcia Lorca konutunu görmeyi düşünebilirsiniz, ünlü şairin ömrünün bir kısmını geçirdiği konut, şairle tıpkı ismi taşıyan parkın ortasında. Ben gittiğimde tadilatta olduğu için ne yazık ki ben göremedim.
Granada’ya gelip görebileceğiniz yerlerden bir tanesi de boğa güreşlerinin yapıldığı arena, Plaza de toros. Tren garına çok yakın bir yerde bulunan arenaya gitmenizi öneririm, boğa güreşi olmadığı vakitler da ziyarete açık, lakin siesta ortası var elbette. Ben vaktimi uygun ayarlayamadığım için kapalıyken oraya gittim ve maalesef içeriyi görme fırsatı bulamadım.
Özetle, çok net söylemem gerekirse Granada gezip dolaştığım kentler içinde kendine has bir yer edinmiş oldu. Dolaşması en keyifli kentlerden biriydi benim için. Sevilla’ya çok yeterli gezemedim, fakat Granada’nın havası burada yoktu, daha çok metropol üzereydi. Málaga, Córdoba, Almería üzere öteki kentlerini görmesem de bir Güney İspanya seyahatinin olmazsa olmazı olarak Granada -ve Elhamra’ya- plânlarınızda kesinlikle yer vermenizi öneririm.
İletişim
Bu yazıyla ilgili sorularınızı, yazıya yorum yaparak bana iletebilirsiniz. Lakin sizden ricam, evvelki yorumları da okumanız, tahminen de birebir soru evvelce sorulmuştur.